FAŠIZAM – TERMIN U TRANZICIJI

Velike društvene i političke promene koje su se odigrale na svetskoj pozornici tokom XX i početka XXI veka - dva svetska rata, ustanovljenje socijalističkih poredaka u delu sveta i nakon toga novo uspostavljanje kapitalističkih - dovele su u pažnju stručne i šire javnosti ne samo postojeće razlike u tumačenjima istorijskih događaja, već i niz promena, preoznačavanja ili redefinisanja narativa i terminologije kojima se objašnjavaju istorijski procesi i sa njima povezani društveni odnosi (npr. fašizam, antifašizam, komunizam, socijalizam, liberalizam, kapitalizam, kolonijalizam, demokratija, totalitarizam, itd).

U kulturnom, političkom i ekonomskom okviru koji je danas dominantan u Evropi i najvećem delu sveta, tumačenja istorije često zadobijaju relativno unisoni karakter, koji često postaje i jedini okvir za interpretaciju kako istorijskih tako i aktuelnih i dnevno-političkih društvenih tokova i događaja.

Oslanjajući se na arhivu biblioteke „Istorije u raspravi", projekta umetnice Vahide Ramujkić, koja broji oko tri stotine udžbenika istorije koji su bili u opticaju u različitim zvaničnim obrazovnim programima na prostoru regiona i šire, predstojeće radionice će težiti da detektuju svojevrsne tranzicije u definicijama pojmova, kao i različite narativne i interpretativne tendencije u prikazu, interpretaciji i valorizaciji istorijskih događaja i procesa povezanih sa ovim terminom. Uočene teorijske i praktične promene i problemi, mogući paradoksi i kontradikcije, onako kako budu detektovani i diskutovani na radionicama, poslužiće kao osnova za dalji rad na istraživanju i razumevanju teme, i to u mediju filma.

Radni materijal će biti svi udžbenici do kojih priređivači i učesnici radionice mogu da dođu i donesu ih na radionicu. Ovo je trenutni fundus biblioteke „Istorije u raspravi" koji će biti na raspolaganju na radionici:
http://www.irational.org/cgi-bin/vahida/history/catalog/index.pl

Termini radionice su: petak, 16. marta od 18 do 20 časova; subota, 17. marta od 12 do 16 časova; nedelja, 18. marta od 12 do 16 časova

Lokacija: Kulturni centar Reks (Jevrejska 16, Beograd)

Moderatori radionice:

dr Milovan Pisari (1980), istoričar

Doktorirao je istoriju 2011. godine na Univerzitetu u Veneciji. U svom istraživačkom radu bavi se Holokaustom, genocidom nad Romima, antifašizmom, pitanjem civilnog stanovništva pod okupacijom. Objavljuje članke u međunarodnim stručnim časopisima i redovno učestvuje na naučnim skupovima u Srbiji i inostranstvu. U okviru organizacije „Centar za istraživanje i edukaciju o Holokaustu" trenutno koordinira dva međunarodna projekta o prinudnom radu u Srbiji (Producers, Consumers and Consequences of Forced Labour in Serbia 1941-1944) i o mapiranju genocida nad Romima u Srbiji (Porajmos in Serbia: Mapping the Past, Changing the Present). Kao stručnjak je angažovan u Nacionalnoj radnoj grupi za izradu edukativnih materijala o Holokaustu i antisemitizmu u Srbiji, koji će biti realizovani od strane Kuće „Anne Frank" iz Amsterdama u saradnji s Ministarstvom Prosvete Republike Srbije.

mr Marijana Stojčić, sociološkinja, istraživačica, feministička i mirovna aktivistkinja

Oblasti interesovanja: kultura sećanja i politika povesti, politike identiteta, istorija feminizma i socijalni pokreti. U fokusu njenog rada su društvene funkcije sećanja i zaboravljanja, njihova povezanosti sa različitim oblicima savremenog i istorijskog direktnog, strukturnog i kulturnog nasilja, pitanja identiteta i politika identiteta, kao i načini na koji se povezuju lično i javno, individualno i društveno; odnosno, kako određeni načini prezentacije istorijskih događaja korespondiraju sa društvenim (ideološkim, političkim, ekonomskim, kulturnim) kontekstom, uobličavajući određenu kulturu sećanja. Poseban akcenat je na kritičkom promišljanju jugoslovenskog nasleđa, aktuelnih politika sećanja, funkcija koje one imaju danas i njihovoj povezanosti sa širim evropskim i globalnim kontekstom. S obzirom da se sećanju - u modalitetima pamćenja i zaboravljanja - pristupa kao društvenim praksama, važan segment predstavlja analiza "rada sećanja" i načina na koji ljudi učestvuju u činovima pamćenja i zaboravljanja, kao i kako i da li u njima kolektivno učestvuju kroz različite društvene institucije. Trenutno kao stipendistiknja Netherlands Institute for Cultural Analysis u okviru programa "Dealing with the Past : Narrative, Memory and Social Representations of Historical Trauma" radi istraživanje na temu "The Culture of Memory and Remodification of Socialist Heritage in the Contemporary Serbia". Angažovana na projeku „Znanjem protiv fašizma" Saveza antifašista Srbije kao koordinatorka segmenta „Lična svedočenja učesnika i učesnica NOB-a" i saradnica na izradi „Pojmovnika antifašističke borbe II".

mr Nikola Milikić, istoričar

Masterirao je na Odeljenju za istoriju pri Filozofskom fakultetu u Beogradu 2014. godine na temu „Slika Jugoslavije u udžbenicima istorije bivših jugoslovenskih republika, 1991-2012", u kojoj je kroz komparativnu analizu udžbenika istraživao razvoj revizije zajedničke prošlosti jugoslovenskih naroda. U svom istraživačkom radu bavio se uticajem politizacije na školske udžbenike i promenom valorizacije određenih istorijskih perioda i događaja sa prostora Jugoslavije. Posebnu pažnju posvetio je periodu Drugog svetskog rata i njegovoj reviziji u udžbenicima istorije nastalim nakon raspada Jugoslavije. Rezultate istraživanja prezentovao je na seminarima "Where is the civil society heading to?" Summer school Ethics and Politics in the European Context, (2014, CEEPUS-Network, Košice, Slovačka) i "History in the Service of War and Propaganda", 4th European Historical Forum: 1914-2014 (2014, Heinrich Böll Stiftung, Berlin, Germany).

Zbog ograničenog broja mesta, neophodno je učešće na radionici prijaviti putem popunjavanja formulara na sledećem linku.

Rok za prijavu je ponedeljak, 12. mart 2018. godine, a potvrdu o učešću na radionici participanti će dobiti najkasnije u sredu 14. marta.

Važna napomena: Za dobijanje potvrde o učešću na radionici obavezno je prisustvo na prvom, teorijskom danu radionice u petak, 16. marta, dok za praktičan rad može se izabirati jedan od sledeća dva termina: subota 17. mart ili nedelja 18. mart.

Projekat je podržan od strane Fondacije za otvoreno društvo.
Organizacija i produkcija Kulturni centar Rex / Fond B92 u saradnji sa programom Slobodna zona junior i Udruženjem "Dobro udruženje".