Kulturni kontekst (za) konstruisanja ”teorija zavera”

Karakteristike distopijske literature, poput bezizlaza, paradoksa, apsurda i drugih obeshrabrujućih ali i na otpor motivišućih temata, čini se da su danas postale deo naše svakodnevnice. Razlike izmedju fikcije i realnosti sve su manje, a još samo poneki futuristički koncept nije ostvaren ili realno moguć.

Tokom ove godine Kulturni centar Rex će, uz pomoć gostiju iz SAD kao i konsultanata i saradnika iz SAD i Srbije, istraživati fenomene teorija zavere i lažnih vesti sa različitih teorijskih i praktičnih-aktivističkih tačaka gledanja i u različitim profesionalnim, medijskim i aktivističkim poljima.

Nakon čitanja i diskutovanja romana „Očevi i deca“ I. Turgenjeva, čitajuća grupa „Dobar, loš, z(n)ao“ počinje zajedničko čitanje i komentarisanje nekada nadaleko čuvenog i uticajnog a danas skoro zaboravljenog romana Nikolaja Černiševskog „Šta da se radi?“. Roman je pisan 1862-3. godine, tokom boravka Černiševskog u zatvoru, i kao odgovor na „Očeve i decu“. Zakratko je, zahvaljujući piščevoj dovitljivosti u predstavljanju problema emancipacije izmakao cenzuri, da bi ubrzo, svega nedelju dana nakon izlaska iz štampe, bio zabranjen a autor je prognan na 20 godina u Sibir zbog prethodnog političkog delovanja.

U samo nekoliko nedelja, u kulturnim institucijama i organizacijama u Srbiji došlo je do naglih i brutalnih promena personalnih i uređivačkih praksi i politika. Iako nije teško naći slične ili srodne primere drastičnih kršenja procedura i zakonskih pravila u poslednjih nekoliko godina i decenija (npr. KCSG i MSUB Beograd, KC Novi Sad, KC Požega itd), aktuelna učestalost ovakvih događaja kao i niza pratećih saopštenja i objašnjenja, ukazuju na ubrzanje fenomena koji možemo, paradoksalno, shvatiti na dva podjednako logična načina: jedan je da aktuelnoj vlasti (kao ni vladajućoj ideologiji a ni ideologiji vladajućih) uopšte nije stalo a drugi da joj je upravo vrlo stalo do kvaliteta kulturne politike i produkcije.

Grupna čitanja romana "Očevi i deca" I. S. Turgenjeva i "Šta da se radi" N. G. Černiševskog.

Nastavljamo naš program upoznavanja stručne i šire publike sa profesionalnim iskustvima stečenim tokom boravaka i saradnji naučnih i kulturnih radnika i radnica, umetnika i umetnica, aktivistkinja i aktivista u inostranstvu.

“… Nema tog menadžerskog modela koji može da obuhvati i objasni bogatstvo, različitost i kreativnu (ne)uređenost* Reksove programske aktivnosti u periodu od 25 godina ali sećanja ispunjena nostalgijom, kreativnim nabojem i entuzijazmom o kojima su podjednako govorili svi učesnici ovog istraživanja, treba sistematski pretočiti u konkretne memorabilije sa ciljem da podsete društvo na značaj centara poput Reksa i njegove višegodišnje rezultate…” *zagrade su urednička intervencija nakon komentara Katarine Živanović koji možete pročitati na stranici sa izlaganjem Dragane Vidović.

U okviru programa „REX PREPA(R)KING" Nenad Pinter, Nebojša Glišić i Sebastijan Asimovski, aktivisti i projektni koordinatori mlađe generacije imali su priliku da istražuju arhive i sećanja aktera i akterki debatnih programa iz istorije Rexa. U odnosu na prethodno održan konsultativni seminar na kom su izneta osnovna zapažanja iz dotadašnjih istraživanja, izvedenih realizacijom intervjua sa akterima i akterkama programa kao i konsultovanjem audio i video zapisa debata, tribina, seminara i drugih raznih arhivskih materijala, ovom prilikom istraživači iznose svoje zaključke i kreiraju online debatu na osnovu video izlaganja.

U okviru programa „REX PREPA(R)KING“, pozorišni kritičari Marija Milovanović i Andrej Čanji, i pozorišni i filmski kritičar Borisav Matić, imali su priliku da istražuju umetničke prakse vezane za KC Rex od njegovog nastajanja. Ime ovog centra bilo je i ostalo zvučno na nezavisnoj beogradskoj umetničkoj sceni, kako za pripadnike starijih, tako i za pripadnike mlađih generacija koji nisu imali priliku da isprate Rex-ov program iz druge polovine 1990-ih i 2000-ih, pa čak i za one koji su umetničku scenu krenuli da prate i oko 2017. kada se Rex preselio iz svog dotadašnjeg prostorija u Jevrejskoj ulici. Tada je i ostao bez prostora za izvođačke umetnosti.