Fenomenologija ideološko-političkog nastupanja jugoslavenske srednje klase

Milan Kangrga
FENOMENOLOGIJA IDEOLOŠKO-POLITIČKOG NASTUPANJA JUGOSLAVENSKE SREDNJE KLASE

Ovaj članak je objavljen u časopisu Praxis 1971. godine i to je jedino njegovo izdanje koje je zabranjeno. U njemu se tvrdi da srednja klasa ima svoj posebni interes koji lažno predstavlja kao opšti interes. Ćlanak objašnjava kako je razvoj srednje klase u Jugoslaviji od inicijalne potrebe za ekspertizom doveo do birokratizacije i aproprijacije i upozorava na budućnost... „rečena pomoć" za razumijevanje svog vlastitog položaja i htijenja toj je klasi potrebna stoga, što ona po svojoj prirodi, historijskom položaju i ulozi, dakle filozofski rečeno: po svom bitku uvijek i nužno sebi samoj i drugima svoje vlastite bitne interese i odnose mistificira, oblači određeno ideološko ruho i prikazuje ih drugačijima nego što zbiljski jesu. To proizlazi iz protivrječnosti njezine prirode."

Tokom čitanja diskutovaćemo razvoj i diferencijaciju srednje klase od 1971. do danas i konsekvence tog razvoja na celinu društva, kao i doprinos srednje klase fascinacijama različitim vrstama režima koji su vladali teritorijom Jugoslavije u tom periodu.

Priprema i moderacija: Noa Treister i Dražen Crnomat
Specijalni gost: Prof dr. Đokica Jovanović

Tekst je dostupan na: http://novi.uciteljneznalica.org/index.php/2016-03-27-00-17-50?id=351 

Čitanjem ovog teksta nastavljamo seriju susreta radi zajedničkih promišljanja i diskutovanja pitanja koja su od značaja za razumevanje istorijskih i savremenih fašizama. Čitanjima u grupi pratiće se nastanak, konstitucija i konsolidacija srednje klase, njenih razvojnih kapaciteta, ambicija i kontradikcija kroz XIX i XX vek, u liberalno-kapitalističkim i socijalističkim ideološkim i upravnim sistemima (uzimajući u obzir probleme teorijske i konkretne opravdanosti/neopravdanosti izdvajanja i imenovanja srednje klase kao posebne klase, posebno u socijalističkim sistemima a gde je npr. oficijelno korišćen termin „srednji slojevi"). Posebna pažnja biće posvećena ulozi i udelu srednje klase u razvoju, delovanju i posledicama istorijskih i savremenih fašizama.

Na 5 čitajućih sesija radi se na celini i delovima sledećíh tekstova: Karl Marks, Prilog Jevrejskom pitanju; Karl Poper Otvoreno društvo i njegovi neprijatelji; Milan Kangrga, Fenomenologija ideološko-političkog nastupanja jugoslavenske srednje klase; Nikos Pulancas, Fašizam i diktatura: Treća internacionala i problem fašizma; Todor Kuljić, Fašizam (IV, Srednje klase, krupni kapital i fašizam)

Dr Đokica Jovanović, rođen 1952 u Ljubljani, magistrirao u Beogradu, doktorirao u Nišu. Redovni profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu. Bio novinar na Radio Zaječaru i u Narodnim novinama u Nišu; opštinski službenik u Merošini; glavni urednik Izdavačke kuće „Gradina" u Nišu; direktor marketinga u Fabrici duvana DIN Niš; profesor na Filozofskim fakultetima u Prištini, Nišu i Beogradu. Predavao po pozivu na više fakulteta. Održao oko 20 predavanja po pozivu. Autor i koautor više monografija. Objavio više od 100 naučnih radova. Dobitnik nagrade Srpskog sociološkog društva za najbolju sociološku knjigu u 2012. godini (Prilagođavanje. Srbija i moderna, od strepnje do sumnje). Učestvovao u dvadesetak naučno-istraživačkih i stručnih projekata. Jedan od osnivača Udruženog pokreta slobodnih stanara u Nišu (UPSS).

Noa Treister, umetnica, kustoskinja i aktivistkinja čiji je rad posvećen artikulaciji različitih mogućnosti ekonomskih i političkih odnosa i rascepa u društvu. Završila je Bezezel akademiju umetnosti i dizajna u Jerusalimu, Izrael, a trenutno je na poslediplomskim studijama na Odeljenju za filozofiju, umetnost i kritičko mišljenje na European Graduate School u Cirihu. Od 2011. godine ona je jedna od osnivača Učitelja neznalice i njegovih komiteta - platforme za samoobrazovanje. U tom okviru je autorka i vodeća članica projekta Nazvati TO ratom i Svedočanstvo - Istina ili politika kao i članica Skupštine radničkog društva.

Dražen Crnomat, politički radnik iz Bosne i Hercegovine. Rođen 2.travnja 1978. U svojoj političkoj praksi nastoji uvezati (i historizirati) političke i socijalne borbe na terenu BiH i Jugoslavije od takozvanih početaka modernosti u BiH odlaskom Otomanske imperije sa ovih prostora. Metodski zainteresiran za kolektivizaciju iskustava i trauma, razvoju grupne i klasne svijesti. Angažiran u Banjalučkom socijalnom centru na temama politika sjećanja, antikapitalističkog otpora i borbi, povijesnog revizionizma.

Fb: Govorni programi KC Rex

/

Čitanja su deo jednogodišnjeg projekta Kulturnog centra Rex „FAŠIZAM, MUZEALIZACIJA I EDUKACIJA DANAS", u okviru kojeg se nastavljaju diskusije, istraživanja i publikovanja radi doprinosa boljem poznavanju i razumevanju važnih tema i problema savremenog kulturnog i političkog života.

Ilustracija umetnika Andreja Timoftea je urađena na osnovu kadra iz filma Roja Andersona "Ti, koji živiš" („Du levande", 2007). Čitanje tekstova je tokom leta 2017. godine realizovano u organizaciji tranzit.ro Jaši, Rumunija, u okviru projekta "Sjaj i beda srednje klase" podržanog od Službe nacionalnog fodna za kulturu (Administraţia Fondului Cultural Naţional).

Organizacija i produkcija: Kulturni centar Rex / Fond B92

Projekat „FAŠIZAM, MUZEALIZACIJA I EDUKACIJA DANAS" se realizuje uz podršku Fondacije za otvoreno društvo Srbija.