MALO VEROVATNA MISIJA: Antiratni spomenik?

Razgovor sa Noa Treister, Branimir Stojanović i Ivan Zlatić iz Kolektiva Učitelj neznalica. 

U subotu 21. septembra o.g, u organizaciji Kolektiva Učitelj neznalica, priređen je u Zrenjaninu okrugli sto na temu Antiratni spomenik (http://www.uciteljneznalica.org/item--861.htm). Nakon niza razgovora održanih u okviru projekta "Imenovati TO ratom", na kojima su razmatrane različite interpretacije uzroka, prirode i posledica ratnih zbivanja u bivšoj Jugoslaviji, susret u Zrenjaninu doveo je možda i do konačne definicije osnovnih suprotstavljenih stavova u ovom ciklusu razgovora. 

Neposredni učesnici ratova kao što su veterani, izbeglice i proterani, od kojih su mnogi godinama i nezaposleni, fokusirani su pretežno na konkretna materijalna pitanja, kao što su isplata ratnih dnevnica ili rešenje stambenog statusa, čije rešenje vide i kao prevazilaženje svog individualnog i grupnog ekonomskog i političkog položaja. Sa druge strane, pripadnici antiratnih pokreta kao i neki pasivni posmatrači ratnih događanja pretežno su zainteresovani za zvanično ustoličenje i prezerviranje one slike o ratu koja kao (ishodom rata) verifikovani politički stav treba da postane i hegemono operativno oruđe u političkom polju. 

Ideološka pozadina ovakvih stavova može se adekvatno kontrastirati kroz odnos njihovih zastupnika prema izabranim imperativima političke etike kao i prema shvatanjima odgovornosti pojedinaca i institucija koja su karakterisala i karakterišu različite pasivne i aktivne pozicije tokom ratnih dešavanja, uključujući npr. dobrovoljni odlazak u rat i dezerterstvo, ispunjavanje izabranih imperativa kroz pristanak na mobilizaciju ili putem njenog izbegavanja. Kao suštinski važan ali i sistematski prenebregavan u većini dosadašnjih javnih rasprava o ratovima devedesetih, pojavio se kao presudan faktor i na razgovoru u Zrenjaninu - odnos prema pitanjima privatizacije društvene svojine, koja je bila integrativni faktor jugoslovenskog društva i države, dakle odnos prema ideološkim osnovama izbijanja i vođenja rata. U tom smislu, potrebno je razumeti da li je antiratni spomenik onaj koji opominje na borbu protiv samih uzroka rata ili tek protiv neprihvatljive prirode i posledica rata.

Pitanje koje će se razmatrati na razgovoru u Rexu je sama mogućnost da se ovakav poduhvat - koncipiranje antiratnog spomenika - adekvatno teorijski i praktično artikuliše i ostvari u današnjem političkom polju?

Učesnici razgovora su Noa Treister, Branimir Stojanović i Ivan Zlatić iz Kolektiva Učitelj neznalica.

Razgovor je deo Govornih programa Kulturnog centra Rex koji su podržani od Fonda za otvoreno društvo i Sekretarijata za kulturu Skupštine grada Beograda.

U KAFEU NOVI DRUŠTVENI ODNOSI čekaju vas bilteni sa tekstovima nastalim na osnovu debata iz serije "Imenovati TO ratom" kao i drugih događaja u organizaciji Kolektiva Učitelj neznalica i Centra za kulturnu dekontaminaciju.